Als je een ongeluk op de piste hebt gehad of ervan getuige bent geweest, dan is het van belang het hoofd koel te houden en op de juiste manier te handelen. Want weet jij het landelijke noodnummer uit je hoofd? En hoe beschrijf je bijvoorbeeld je locatie? In deel twee van SOS-wintersport worden deze en andere topics behandeld en geven we je tips hoe je het beste kunt handelen na een wintersportongeval.

Help, een ongeluk!

Ging je net zo lekker de piste af, komt er iemand van achteren die jou te laat zag en niet op tijd meer kon remmen of uitwijken. Daar lig je dan! Het eerste wat je na een ongeluk doet is zo rustig mogelijk blijven. Doe een korte zelfcheck: kun je je armen en benen bewegen? Voel je ergens pijn? Krijg je nou het idee dat je lichamelijk letsel hebt, vraag dan gelijk om hulp en probeer niet op te staan. Wees bij mogelijk wervel- of hoofdletsel extra voorzichtig met bewegen.

Stel dat jij degene bent geweest die achterop een ander is gebotst, of je hebt het ongeluk zien gebeuren. Dan is het belangrijk niet verder te skiën! Als schuldige partij of getuige ben je strafbaar wanneer je dat wel doet. Vervolgens markeer je eerst de plek van het ongeluk door je ski’s en stokken bergopwaarts in de vorm van een kruis in de sneeuw te steken. Met dit internationale teken waarschuw je anderen op de piste. Bij voorkeur vraag je een omstander je hiermee te helpen zodat jij je op het slachtoffer kunt richten.

 

Eerst(e) hulp geven, dan hulp inschakelen

Nadat de plaats van het ongeluk is afgezet, is het belangrijk zo snel mogelijk eerste hulp te verlenen aan het slachtoffer. Check of hij/zij bij bewustzijn is. Mocht dat niet het geval zijn maar ademt het slachtoffer wel, zorg dan dat hij/zij stabiel ligt. Verplaats het slachtoffer niet! Maak een overzicht van de verwondingen en de conditie van het slachtoffer. Probeer bij mogelijk hoofd-, nek- of wervelletsel het slachtoffer zo min mogelijk te bewegen. Bescherm het slachtoffer tegen onderkoeling, bijvoorbeeld met een warmtedeken.

Is het slachtoffer bij bewustzijn en kan hij/zij veilig zelfstandig bewegen, zorg dan voor ondersteuning en begeleidt hem/haar naar de rand van de piste. Praat rustig en houd het slachtoffer warm, bijvoorbeeld met een warmtedeken.

Ademt het slachtoffer niet? Breng dan eerst de bergredding op de hoogte. Vervolgens start je direct met reanimeren. In alle andere gevallen geeft je eerst(e) hulp en bel je daarna de hulpdiensten. Als er meerdere eerstehulpverleners aanwezig zijn, is het verstandig de taken te verdelen.

112, 140, of 118?

In de meeste gevallen verleen je dus eerst(e) hulp en bel je daarna de hulpdiensten. Ieder land heeft zijn eigen telefoonnummer voor de bergredding. Check in je hotelkamer het mapje met informatie, daar staan altijd de lokale noodnummers vermeldt. Maak er een foto van of programmeer ze in je mobiele telefoon.

Mocht je het lokale nummer toch niet weten, dan kun je bij een noodgeval in heel Europa het gratis alarmnummer 112 bellen. In de meeste landen van de EU kun je Engels spreken met de plaatselijke alarmcentrale. Vaak is het ook mogelijk Frans of Duits te spreken.

 

Wat zeg je aan de telefoon?

Blijf vooral rustig en concentreer je op het gesprek. De centralist zal jou alle benodigde vragen stellen. Bedenk van tevoren zo goed mogelijk wat er precies gebeurd is, hoeveel slachtoffers er zijn en welke verwondingen zij hebben. Belangrijke informatie is ook de locatie van het ongeluk. Maar hoe weet je nu precies waar dat is? In de sneeuw lijkt alles op elkaar. Je kunt je locatie herleiden aan het pistenummer dat op de lift staat vermeld. Maar ook via pistebordjes, eventuele bijzondere markeringen, een liftpaal of bijvoorbeeld een berghut die in de buurt staat. Blijf aan de lijn me de hulpdiensten tot zij aanwezig zijn op de plek van het ongeluk. 

De afhandeling 

Bij een ongeluk zal de pistepolitie onderzoek doen naar de oorzaak van het ongeval. Hiervoor zullen onder andere de slachtoffers en getuigen worden ondervraagd. Het is daarom belangrijk ook als getuige op de plaats van het ongeval te blijven tot de politie aangeeft dat je mag vertrekken. De verdere financiële afhandeling wordt meestal gedaan door de verzekeringsmaatschappij. Soms moet je de kosten wel zelf voorschieten. Het is verstandig zo snel mogelijk na een ongeluk contact te zoeken met je reisverzekering.

 

Extra tips

Vermijd ongelukken door voorzichtig te zijn op de piste. Overschat je niveau niet en neem bij twijfel een herhalingsles. Zoals de skileraar in deel één van SOS-wintersport al aangaf: ‘een herhalingsles is vele malen goedkoper dan de kosten van een ongeval.’ Draag bij voorkeur een helm. In de meeste landen is dat meer regel dan uitzondering, maar voornamelijk Nederlanders willen deze nogal eens links laten liggen. Ga voorbereid de piste op. Neem bij voorkeur een rugtas met een kleine verbandtrommel, een signaalfluitje en een folie warmtedeken mee.

---