Vindingrijk in crisistijd

geplaatst op 29 juli 2020

Buren die boodschappen doen voor elkaar, kleinkinderen die een spandoek maken voor opa of oma: het zijn lichtpunten in de harde realiteit van de coronacrisis. De crisis heeft flinke invloed op de maatschappij. Dat hoeft niet alleen negatief te zijn, soms wordt onze saamhorigheid en creativiteit er juist groter door. En ook daarin iemand helpen, is een vorm van eerste hulp.

Momenteel worden we gedwongen naar een oud concept terug te keren: gezamenlijk problemen oplossen en elkaar helpen. We gaan van ‘ik’ naar ‘wij’. Tijdens Koningsdag, het  WK voetbal of Eurosongfestival zie je dat ook sterk naar voren komen. Voordat dit virus toesloeg waren we dat wij-gevoel al heel lang kwijt; we waren gefocust op het individualisme en perfectionisme. Daarbij hebben te kampen met enorme burn out-cijfers.

Deze crisis duwt ons de kant op waar we voor gemaakt zijn: het wij-gevoel. Daar vloeit een enorme saamhorigheid uit. Vanuit de sociale psychologie weten we dat een gedeeld lot mensen die normaliter weinig met elkaar hebben, nader tot elkaar brengt. Dit virus treft ons allen, we moeten er samen tegen vechten.

Crea-bea
Paterswolde, een klein dorpje in het Noorden, was half maart trendsetter door een plastic doorzichtig tafelzeil voor de kassa’s te hangen. Dat leek dé uitvinding voor supermarkten. Inmiddels is het zeil vervangen door plexiglas schermen en maken veel winkels, kappers en balies hier gebruik van. Mensen worden dus creatief.

Vanuit de zorg werd een actie op touw gezet. Om alle mensen in de zorg te steunen, riepen de verenigingen van artsen, verloskundigen, tandartsen en fysiotherapeuten Nederlanders op een T-shirt met daarop een rood hart voor het raam te hangen. Hiermee werd aangetoond hoezeer de inzet van de ‘helden in het wit’ wordt gewaardeerd en dat we aan ze denken.

Een bibliotheek in Zoetermeer bood ouderen een luisterend oor. Door de sluiting van het gebouw miste deze groep een ontmoetingsplek. Daarom besloot het personeel de ouderen te bellen om een praatje te maken. Tijdens dit gesprek werd tevens uitgelegd hoe e-books gedownload kunnen worden.

Challenge
Creativiteit is iets nieuws zien, vinden of doen/maken. Onze hersenen bestaan uit een linker en een rechter hersenhelft. De linker hersenhelft bevat ons vermogen om logisch te redeneren en structuur aan te brengen. De rechter hersenhelft is verantwoordelijk voor een meer creatieve manier van denken. De afgelopen tijd vloeiden hier meerdere leuke challenges uit.

Zo ook bij de bedenker van ‘Tussen kunst en quarantaine’, Anneloes Officier. Hierbij maak je een bekend schilderij na met minstens drie voorwerpen in je huis. Anneloes maakte het eerste schilderij Het meisje met de parel van Johannes Vermeer met een theedoek, placemat en een teentje knoflook. Mensen die dit zagen werden erg enthousiast en stuurden haar diverse zelfgemaakte schilderijen toe. Zelfs het Rijksmuseum in Amsterdam volgt deze creatieveling op Instagram, samen met nog ongeveer 272.000 volgers van over de hele wereld.

Puzzelen en ontspullen
Uiteraard zijn er ook andere creatieve uitingen waarmee in deze periode de tijd wordt gevuld. Bijvoorbeeld een legpuzzel maken, recepten koken waar normaal geen tijd voor is of spelletjes spelen met elkaar. Daarnaast zijn veel mensen aan het ontspullen. Opruimgoeroe Marie Kondo heeft een tactiek: vraag je bij ieder voorwerp af of je er nog blij van wordt. Zo niet, doe er dan afstand van.

Heel wat mensen voelden zich een ware Kondo, want de wagens voor het ophalen van grofvuil rijden af en aan, de kledingbakken raken overvol en de kringloop heeft de handen vol aan hier-word-ik-niet-meer-blij-van-spullen. Deze crisis heeft ons door elkaar geschud, maar ok de tijd gegeven dingen te doen waar we in alle drukte niet aan toe kwamen.

Het kan, als het moet
En wat als de strenge coronamaatregelen straks weer aflopen? Dan verdwijnt alle nieuwe solidariteit als sneeuw voor de zon, zeggen psychologen. Toch hoeft dat niet per se negatief te zijn. Draai het maar eens om: wat zou het over ons mensen zeggen als we, wanneer de nood het hoogst is, níet solidair zouden zijn? In gewone tijden is het niet nodig. Dan loopt alles wel en kunnen we ons weer druk maken over het weer of iemand die voordringt bij de kassa.